دوست تو

گزگز و سوزش پاها می تواند نشانه و علامت بروز برخی بیماری ها و اختلالات پزشکی باشد که نیازمند توجه و درمان مناسب هستند. متخصصان پزشکی دلایل مختلفی را برای گزگز شدن کف و انگشتان پاها شناسایی کرده اند که از جمله آنها می توان به مواردی همچون اختلالات عصبی، مشکلات گردش خون، دیابت و سایر عوارض پزشکی اشاره کرد. بنابراین در صورت بروز چنین عوارضی، لازم است بدون تأخیر با پزشک متخصص مشورت شده و برای درمان آن اقدامات لازم انجام گیرد.

گزگز پاها یا احساس سوزش و مورمور در پاها می تواند نشانه ای از بیماری ام اس باشد.

شایع ترین علت گزگز پاها آسیب عصبی است که اغلب به دیابت مربوط می شود. این درد می تواند متناوب، ثابت و از خفیف تا شدید متغیر باشد و شب ها بدتر خواهد شد. درمان گزگز پا به علت اصلی ایجاد آن مرتبط است زیرا می تواند به علت طیف وسیعی از شرایط اتفاق بیفتد. تشخیص علت گزگز پاها توسط پزشک انجام می شود و این امر بسیار مهم است.

برخی از علل گزگز پاها عبارتند از:

1. نوروپاتی دیابتی :

قند خون کنترل نشده می تواند به رگ های خونی و عصبی آسیب برساند. قند خون بالا انتقال سیگنال ها را از اعصاب کاهش داده و در قسمت های مختلف بدن از جمله پاها تاثیر گذار است و همچنین باعث ضعف جدار شریان های خونی شده و آسیب عصبی رخ خواهد دهد. طبق اعلام موسسه ملی دیابت ، گوارش و کلیه ؛ حدود 60-70 درصد از افراد مبتلا به دیابت نوعی آسیب عصبی یا نوروپاتی دارند و شرایطی که باعث این آسیب می شود عبارتند از :

• چاقی
• فشار خون بالا
• استعمال سیگار
• نوشیدن الکل

هنگامی که آسیب عصبی در ساق و انگشتان پا رخ دهد معمولا به عنوان نوروپاتی محیطی شناخته می شود که یکی از رایج ترین نوع آن نوروپاتی دیابتی است. این نوروپاتی باعث گزگز پاها شده و به ندرت ممکن است که روی دست ها و بازوها تاثیر داشته باشد. علائم دیگر نوروپاتی محیطی عبارتند از :

• احساس بی حسی و گزگز در دست و پا
• احساسی مشابه پوشیدن جورابی تنگ
• دردهایی حاد و ضربان دار
• احساس ضعف و یا سنگینی در پاها و بازو ها
• تعریق بیش از حد

براساس یک مطالعه ، نوروپاتی محیطی می تواند نشانه ای از دیابت لب مرز و شناخته نشده باشد که واجب است در صورت مشاهده هرگونه علائم به پزشک مراجعه کنید چرا که کنترل قند خون می تواند از آسیب های عصبی جلوگیری کرده و روند پیشرفت آن را آهسته کند.

2. نوروپاتی حسی فیبر کوچک:

نوروپاتی حسی فیبر کوچک یک نوروپاتی دردناک می باشد که اغلب باعث گزگز پاها ، بی حسی و درد های کوتاه ولی مداوم خواهد شد. در نتیجه غلاف میلین که مسئول پوشش و حفاظت فیبرهای عصبی است از بین می رود. علل دقیق این مشکل دقیقا مشخص نیست اما دیابت یکی از علل مرتبط با آن می باشد.

3. مصرف الکل:

مصرف الکل می تواند باعث آسیب عصبی دیگری به نام نوروپاتی الکلی شود. علاوه بر گزگز پاها علائم زیر نیز مرتبط با این بیماری می باشد :

• ضعف عضلانی ، اسپاسم عضلانی و از دست دادن عملکرد عضلات
• اختلال عملکرد دستگاه ادراری و روده
• سرگیجه
• اختلال در گفتار

توقف مصرف الکل می تواند از تشدید این علائم جلوگیری کند.

4. شارکو ماری دندان :

این بیماری شایع ترین بیماری عصبی ارثی است که بر اعصاب کنترل کننده عضلات تاثیر می گذارد. شارکو ماری دندان یک بیماری پیشرونده است به این معنا که علائم آن با گذشت زمان بدتر خواهد شد. علامت اولیه این بیماری گزگز دست و پا می باشد و علائم دیگر آن اسپاسم و آتروفی عضلات است.

5. سندروم درد منطقه ای پیچیده :

این سندروم در عضلات و بعد از یک آسیب عصبی یا جراحی رخ می دهد. علاوه براین ، آسیب عصبی بر سیگنالینگ مغز و ستون فقرات نیز تاثیرگذار خواهد بود. علائم آن عبارتند از:

• درد و گزگز
• ورم
• تغییر رنگ پوست یا بافت

سندروم درد منطقه ای پیچیده می تواند بر سیستم ایمنی نیز اثر بگذارد و ممکن است تحت تاثیر ژنتیک عمل کند.

6. اریتروملالژیا:

یک بیماری نسبتا نادر است که شامل قرمزی پاها ، داغ شدن و درد پاها بدون علتی شناخته شده می شود. شدت این بیماری در افراد مختلف متفاوت بوده و بعد از ورزش، پیاده روی ، ایستادن و قرارگرفتن درمعرض گرما بدتر خواهد شد.

7. کمبود مواد مغذی :

یکی از علل گزگز پاها در گذشته های دور ناشی از سوءتغذیه بود با این حال در برخی نقاط هنوز هم قحطی و سوءتغذیه وجود دارد.

در جمعیت امروز به ویژه درمیان سالمندان آسیب های عصبی ممکن است به علت کمبود ویتامین B12-B6 و ویتامین B9 رخ دهد. کمبود ویتامین های B می تواند باعث گزگز پاها و عدم هماهنگی حرکات عضلات شود. کم خونی ، کمبود گلبول های قرمز سالم خون ، خستگی ، سرگیجه و تنگی نفس از دیگر علائم کمبود ویتامین B می باشند.

8. کم کاری تیروئید :

کم کاری تیروئید تعادل هورمون ها را در بدن بهم می ریزد و ممکن است باعث تورم شده و به اعصاب فشار وارد کند. علاوه بر گزگز پا ، خستگی، افزایش وزن و خشکی پوست از دیگر علائم کم کاری تیروئید است.

9. بیماری های عفونی :

گزگز پاها می تواند نشانه ای از برخی بیماری های عفونی از جمله :

بیماری لایم ، سفلیس، ایدز و زونا باشد. در صورتی که احساس می کنید گزگز پاها به علت این بیماری ها است حتما به پزشک مراجعه کنید.

10. پای ورزشکار :

این بیماری یک عفونت قارچی مسری است که در اغلب ورزشکاران بوجود میاید و به عنوان کچلی پا نیز شناخته می شود و می تواند روی ناخن های دست و پا اثر بگذارد. یکی از شایع ترین علائم این بیماری احساس گزگز و خارش بین انگشتان پا و کف پا است. همچنین در این بیماری علائم زیر نیز تجربه خواهد شد :

• تاول های خارش دار روی پا
• ترک خوردگی و پوسته شدن انگشتان پا و کف پا
• خشکی پوست در پهلو پا و کف پا
• وجود پوست مرده بین انگشتان پا
• ناخن هایی که از بستر خود فاصله گرفته و بی رنگ ، ضخیم و فاسد به نظر می رسند.

11. بیماری های کلیوی :

هنگامی که کلیه ها عملکرد درستی نداشته باشند ، در خون سمومی ایجاد می شود که می تواند منجر به تورم و خارش پا شود و همچنین می تواند علائم زیر را نیز به دنبال داشته باشد:

• کاهش تولید ادرار
• تنگی نفس بی علت
• حالت تهوع
• احساس گیجی
• تشنج
• خستگی
• کما

12. بیماری شریان محیطی :

این بیماری شامل باریک شدن عروق می شود و می تواند علائمی مشابه نوروپاتی محیطی از جمله گزگز پا ها داشته باشد. این درد اغلب با راه رفتن و ورزش همراه خواهد بود.

13. سندروم تونل تارسال :

سندروم تونل تارسال به شرایطی گفته می شود که عصبی که از مچ پا به پا می رسد به دلیل تورم و یا آسیب دیدگی فشرده شود و در نتیجه باعث درد و گزگز پا خواهد شد. درمان زودرس این بیماری بسیار مهم می باشد.

14. قرار گیری در معرض سموم :

قرار گیری طولانی مدت در معرض فلزات سنگین و مواد شیمیایی میتواند منجر به علائم نوروپاتی محیطی شود. علاوه براین ، مصرف برخی داروهای مورد استفاده در درمان ایدز و تشنج نیز ممکن است باعث آسیب عصبی شود.

15. شیمی درمانی :

داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی نیز ممکن است عوارض نوروپاتی محیطی را داشته باشد. سایر عوارض جانبی آن عبارتند از :

• احساس خستگی ، درد و یا لرزش عضلات
• آهسته شدن واکنش ها و یا مهارت های حرکتی
• مشکلات تعادل و هماهنگی عضلات
• ضعف عضلانی
• درد

و اما گزگز پاها یعنی ام اس؟

احساس گزگز و مور و مور که در پزشکی به عنوان پارستزی از آن نام می برند می تواند در بیماران مبتلا به بیماری ام اس و یا در مواردی ناشی از درگیری اعصاب محیطی دست و پا دیده شود، در مواردی که این حالت به صورت کوتاه مدت و گذرا باشد و پس از چند دقیقه رفع شود علت میتواند کاهش خونرسانی به اعصاب در منطقه ای محدود به یک اندام باشد که این موارد جزء موارد طبیعی و فیزیولوژیک است.

برخی از متخصصان میگویند :در بعضی شرایط احساس گزگز و مورمور بدون علت خاصی و به طور ناگهانی بوجود می آید و چندین ساعت طول میکشد باید به علل ارگانیک جدی تری فکر کنیم از جمله بیماری ام اس و سکته های مغزی ودر موارد غیر شایع می تواند جزء علایم همراه در بیماری میگرن و برخی فرم های غیر شایع تشنج باشد برای همین به صراحت نمیتوان گزگز را از علائم بیماری ام اس دانست و نیاز به بررسی توسط پزشک متخصص دارد.