زبان رنگی: آیا این نشانه ای از چیزی است؟
از دیرباز در طب سنتی و طب اسلامی، زبان به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای تشخیص و درمان بیماریها مورد توجه بوده است. رنگ، بافت، رطوبت و سایر ویژگیهای ظاهری زبان میتوانند شواهدی از وضعیت داخلی بدن فرد را آشکار سازند. به عبارت دیگر، مشاهده و بررسی دقیق زبان، پزشکان را در شناسایی علل و عوامل بیماریهای مختلف یاری میکند و همین امر موجب شده است که تشخیص و درمان بر مبنای علائم زبان در طب سنتی و طب اسلامی جایگاه ویژهای داشته باشد.
Becoming pregnant with language: What does it signify?
Pregnant language or becoming pregnant with language, also known as a "coated tongue," refers to a condition where the surface of the tongue appears white or yellow. This change in color is due to the excessive growth and inflammation of the papillae (small, nipple-like projections) on the surface of the tongue. The white layer on the tongue is accompanied by a feeling of heaviness on the tongue, and in most cases, it can be resolved by following certain measures.
زبان قوی ترین ماهیچه در بدن انسان می باشد که در دهان به جویدن و هضم غذا کمک می کند و مهمترین وظیفه آن تشخیص طعم مواد غذایی است . این ماهیچه با توانایی در حرکت به اشکال مختلف ، در تشکیل صدا و صحبت کردن به انسان کمک می کند. علاوه بر این اگر در آینه به زبان خود نگاه کنید می توانید از روی ظاهر پی به وضعیت سلامت خود ببرید.
چنانچه در مطلب قبلی با موضوع "زبان سفید رنگ چه دلیل و درمانی دارد ؟ " کامل توضیح دادیم رنگ، بافت و رطوبت زبان به سلامت بدن شما بستگی دارد و در طب سنتی بسیاری از کشورها برای تشخیص و درمان بیماری ، از شکل و ظاهر زبان کمک گرفته می شود.
توجه به تغییر رنگ زبان
اگر سطح مایل به رنگ صورتی زبان توسط لایه ای سفید رنگ پوشیده شده باشد در اصطلاح زبان باردار نامیده می شود که نشان دهنده وضعیت سیستم گوارشی می باشد.
مثلا اگر سطح سفید رنگ نازک و موقت باشد در کار آنزیم های تجزیه کننده مواد غذایی اختلالی به وجود آمده است و باکتری، سلول های مرده و باقیمانده غذاهای خورده شده میان جوانه های چشایی ملتهب زبان قرار گرفته اند.
از سوی دیر در برخی منابع ذکر شده است که لایه سفید روی زبان نشان دهند بلغمی شدن بدن می باشد یعنی مزاج بدن سرد و تر شده است ، مخصوصا اگر جای دندانها در اطراف زبان مشخص شده باشد. در موارد شدید دلایل دیگری به جز مزاج سرد و تر وجود دارد که در این بخش از نمناک ، آنها را توضیح می دهیم :
غذای چرب
در زمان مشاهده سفید و باردار شدن زبان خود ، دقت کنید که چه مواد غذایی را پیش از آن مصرف نموده اید زیرا رژیم غذایی نادرست و غذاهای چرب موجب سفید شدن روی زبان می شود . پس از خوردن این مواد غذایی اجتناب نمائید.
کاندیدیازیس
باردار شدن زبان ممکن است علامت کاندیدیازیس باشد . کاندیدیازیش نوعی بیماری قارچی در دهان و دیگر مناطق مرطوب پوست است که در صورت مصرف زیاد دهانشویه های شیمیایی یا خوردن آنتی بیوتکی فراوان به وجود می آید.
یبوست
برخی از کارشناسان نیز یبوست را دلیل بر باردار شدن زبان می دانند . این نظریه به صورت تجربی درست است و از نظر علمی تا حدودی تائید شده است .هنگام یبوست ، مواد زائدی که دفع نمی شوند در بدن باقی مانده و تبدیل به گازها و مواد مانده در روده می شود.
شکلات
سفید شدن روی زبان ممکن است به دلیل مصرف نوشیدنی ها ، غذاهای چسبناک و مواد شیرین کننده مصنوعی مانند آدامس و آب نبات به وجود بیاید. سفید شدن زبان موجب بوی بد دهان و فعالیت باکتری های مضر می شود. برای رفع این حالت از درمان های خانگی مانند نوشیدن آب زیاد و مصرف مواد غذایی سالم و سرشار از فیبر استفاده نمائید.
دلایل دیگری همچون سیگار کشیدن، تب، کم آبی بدن و حتی تنفس زیاد از طریق دهان می توان منجر به سفید شدن زبان شود.
مسواک زدن و تمیز کردن سطح زبان در رفع سفیدی زبان تا حدودی موثر است . البته نباید مسواک را ا فشار بر روی سطح زبان حرکت دهید زیرا موجب زخمی شدن آن می گردد.
تشخیص باردار بودن زبان در طب سنتی
بار زبان و یا همان سفید شدن آن در طب سنتی دارای طبقه بندی های مختلفی می باشد .یعنی بر اساس اینکه سفیدی در کدام قسمت از زبان قرار می گیرد ، رنگ و میزان آن به چه صورت است ، همراه با آب دهان یا مواد لزج و چسبنده باشد یا خیر، طبقه بندی می شود . به همین دلیل نوع درمان آن نیز متفاوت است.
طبقه بندی بار زبان بر اساس رنگ :
بار زبان به رنگ تیره :
سیگار کشیدن و جویدن تنباکو ،مصرف بعضی خوراکی ها و نوشیدنی ها مانند قهوه ، برخی داروها مثل آنتی بیوتیک ها به طور موقت می تواند موجب تغییر رنگ زبان به رنگ قهوه ای تیره یا مشکی شود.
به طور کلی سطح زبان از برجستگی های نخی شکل کوچکی به نام پاپیلاها پوشیده شده است و هر اندازه که این پاپیلاها بلندتر باشند، رنگ بیشتری را به خود جذب می کنند.
با وجودی که این لکه ها موقت هستند و با چند بار مسواک زدن روی زبان برطرف می شوند، اما باید توجه داشت که مصرف هرگونه تنباکو خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش می دهد.
بی رنگ بودن بار زبان :
اگر زبان یا غشای مخاطی (لایه های سلولی که قسمت هایی از بدن مثل دهان و بینی را از خشک شدن محافظت می کنند) رنگ پریده و بی رنگ به نظر آیند به معنای کمبود هموگلوبین در خون است.
هموگلوبین پروتئینی است که در گلبول های قرمز خون وجود دارد و وظیفه حمل اکسیژن و دی اکسید کربن در خون را بر عهده دارد.به نظر متخصصان طب سنتی ،این کمبود موجب سرد شدن زبان ، بی حالی و خستگی بدن می شود که می توان با خوردن جوشانده های گیاهی مانند دارچین ، سیر و زنجبیل آن را درمان کرد.
بار زبان به رنگ زرد :
زرد شدن رنگ زبان به نشانه صفراوی بودن بدن می باشد .صفراوی بودن به دلیل افزایش مایعات و مواد طیف زرد رنگ بدن ایجاد می شود. البته حالت دیگری هم به نام «کمودت» یا تیرگی و سیاهی رنگ زبان وجود دارد که به نشانه سودایی بودن فرد است و معمولا افرادی دچار این حالت می شوند که زندگی پرتنش همراه با مشکلات روحی ، عاطفی فراوانی دارند.
بار زبان به رنگ ارغوانی :
رنگ ارغوانی زبان به احتمال زیاد نشان از کلسترول بالا در خون است که می تواند منجر به مشکلات قلبی شود . زبان ارغوانی رنگممکن است به دلیل برونشیت مزمن نیز باشد که منجر به کاهش کارآیی امواج هوا در رساندن اکسیژن به جریان خون می شود.در صورت این تغییر رنگ حتما به پزشک مراجعه کنید .در طب سنتی ، رنگ ارغوانی زبان به نشانه منعکس کننده آلرژی هایی مثل آسم و اگزما است.
بار زبان به رنگ قرمز روشن :
زبان متورم سرخ رنگ نشان دهنده کمبود برخی مواد غذایی خاص به ویژه آهن و ویتامین B. در بدن است . گوشت قرمز، پسته، بادام و زردآلو سرشار از آهن هستند. این ماده معدنی برای تشکیل سلول های قرمز خونی و تامین انرژی و تداوم حیات بسیار حائز اهمیت است.
ویتامین B نیز برای متابولیسم انرژی، رشد سلولی و عملکرد درست سیستم عصبی ضروری می باشد . گوشت لخم، صدف، آجیل و زردآلوی خشک شده غنی از ویتامین B هستند. در طب سنتی ، زبان سرخ نشان دهنده حرارت است.
ممکن است رنگ زبان در نواحی مختلف آن متناسب با اندام های مختلف بدن تیره تر به نظر برسد. به طور نمونه ریشه زبان تیره تر، نشانه حرارت اضافی در روده ها می باشد . با خوردن غذاهای خنک کننده مانند هندوانه ، خیار و چای سبز می توان دمای بدن را متعادل کرد.
در صورت عدم تشخیص
مهارت خاصی برای تشخص علت و نوع بار زبان باید وجود داشته باشد چرا که ممکن است استفاده از برخی مواد غذایی ، پزشک را در تشخیص دچار اشتباه کند .مثلا زردچوبه ، زعفران و حتی چای موجب زرد شدن رنگ زبان می شوند.
به همین علت ظاهر زبان یکی از موارد کمک کننده به تشخیص بیماری است و برای معاینه کامل باید رنگ پوست، چشم ، میزان فعالیت بدن ، نبض ، حالت موها، قوام بدن (شلی و سفتی)، چاقی، لاغری و… را بررسی نمود.