دوست تو

در آناتومی و فیزیولوژی بدن انسان، رویدادهای شگفت‌انگیزی به وقوع می‌پیوندند که آگاهی از آن‌ها ممکن است برای شما به‌لحاظ علمی جذاب و قابل‌توجه باشد. به‌عنوان مثال، چگونگی ایجاد و تجربه درد در بدن و چگونگی درک آن توسط مغز از جمله این پدیده‌های شگرف و قابل‌تأمل است. بررسی این فرآیندها نه تنها دانش ما را درباره ساختار و عملکرد بدن انسان افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند در زمینه های مختلف پزشکی و درمانی نیز کاربرد داشته باشد.

آیا مغز می‌تواند درد را احساس کند؟

سردرد یا سفالژیا یک بیماری شایع است که اکثر افراد آن را تجربه می‌کنند. برخی افراد تصور می‌کنند که هنگام سردرد، مغز نیز قادر به احساس درد است. در این مقاله از سایت بهداشت و سلامت نمناک، به بررسی صحت یا عدم صحت این تصور می‌پردازیم.

سر شامل مغز (عضوی در داخل حفره جمجمه) استخوان های جمجمه، پوست و ماهیچه های پوشاننده آن و ساختارهای وریدی و عصبی است. سفالژی می تواند چندین علت داشته باشد و گاهی اوقات، کمی خستگی یا استرس می تواند باعث سردرد معمولی شود و حتی در برخی مواقع نشانه یک بیماری جدی مانند سکته است.

برای اینکه بدانیم آیا مغز می تواند درد را احساس کند، ابتدا باید در نظر بگیریم که آیا گیرنده های درد در بافت مغز وجود دارد یا خیر زیرا مناطقی از بدن که بدون این گیرنده ها هستند قادر به ایجاد درد نیستند.

مغز گیرنده درد ندارد

گیرنده های درد ساختارهای حسی اند که با امکان احساس چیزی مرتبط هستند و هنگامی که یک محرک گیرنده درد را فعال می کند، ممکن است احساس درد کنید. گیرنده های درد در بافت های مختلف وجود دارند اما، در مغز وجود ندارند و هنگامی که این گیرنده ها تحریک می شوند مانند زمانی که یک سطح داغ را لمس می کنید، سیگنال درد را از طریق نخاع به مغز منتقل می کنند.

گیرنده های درد در قسمت بیرونی بدن و در پوست وجود دارد و اندام های خاصی نیز آنها را در داخل دارند همچنین غشاهای مخاطی با این گیرنده ها و بافت ها، مانند ماهیچه هایی که حاوی گیرنده های درد داخلی هستند، وجود دارد.

پس، تنها نتیجه گیری در اینجا این است که مغز نمی تواند درد را احساس کند. اطلاعاتی را که گیرنده های درد در سراسر بدن ارسال می کنند دریافت و آن را تفسیر می کند اما، درد مغزی نخواهد بود. با این حال، ساختارهای مجاور آن دارای گیرنده های درد مانند مننژها هستند.

با نداشتن گیرنده های درد، می توان مغز را با بی حسی موضعی عمل کرد که در بسیاری از جراحی های مغز و اعصاب اتفاق می افتد. کلاهک جمجمه باز می شود و در حالی که بیمار بیدار است روی مغز کار می شود زیرا مداخلات جراح در آنجا باعث ایجاد درد نمی شود.

مغز درد را احساس نمیکند اما آن را تفسیر میکند

همانطور که دیدیم، مغز نمی تواند درد را احساس کند اما، مسئول تفسیر سیگنال هایی است که از گیرنده های درد در سراسر بدن دریافت می کند. برخی از متخصصان مغز و اعصاب، بیان می کنند مغز اندامی است که در نهایت به ما می گوید چیزی در حال صدمه زدن است.

هنگامی که یک گیرنده درد تغییرات فیزیکی، حرارتی، فشاری یا شیمیایی را که می تواند مضر باشد تشخیص دهد به مغز هشدار می دهد و اطلاعات از طریق نخاع از گیرنده بالا می رود و به دنبال تفسیر در بافت مغز می گردد و مغز داده‌ها را جمع‌آوری و پاسخی را منتشر می‌کند و به این بستگی دارد که چه کسی هستیم، یعنی آنچه که از طریق آن زندگی کرده‌ایم و آموخته‌ایم به‌صورت دستوری تنظیم و اجرا خواهد شد. اگر مغز درد خطرناکی را تشخیص دهد، ممکن است دستور این باشد که دست خود را از روی نقطه بردارید یا حرکت دهید، بپرید، بدوید یا شاید کمی بیشتر نگه دارید.

درد در واقع یک مکانیسم دفاعی است که بدن از آن برای هشدار دادن به ما در مورد خطرات سلامتی استفاده می کند.

مغز که درد حس نمیکند، پس سردرد از چیست؟

اکنون می‌دانیم که مغز نمی تواند درد را احساس کند بنابراین، سؤال خوبی است که بپرسیم چرا گاهی سرمان درد می کند؟ چون در ساختارهای دیگر یافت شده در جمجمه نهفته است. سفالژی ممکن است از پوست سر، در مننژها یا در شریان های جمجمه منشأ بگیرد و عضلات گردن با انقباض گردن نیز می توانند باعث آن شوند سپس مغز سیگنال های این ساختارها را تفسیر می کند و تصمیم می گیرد که آیا درد است یا نه.

جریان خون منبع مکرر میگرن است، وقتی اختلالی در گردش خون در شریان‌ها یا سیاهرگ‌های سر وجود دارد، گیرنده‌های درد در عروق سیگنال‌هایی را به مغز ارسال می‌کنند به همین دلیل، برخی از داروهای میگرن مبتنی بر اصلاح انقباض عروق هستند.