دوست تو

بدون شک، خستگی یکی از مسائل شایع و فراگیر در میان افراد در طول روز است. در این راستا، داشتن رژیم غذایی مناسب و سالم به عنوان بهترین و موثرترین راهکار برای پیشگیری از بروز خستگی مطرح می‌باشد. رعایت اصول تغذیه صحیح و مصرف مواد غذایی مغذی و دارای ارزش غذایی بالا می تواند نقش بسزایی در تأمین انرژی مورد نیاز بدن و جلوگیری از خستگی زودرس ایفا کند. بنابراین، توجه به رژیم غذایی سالم و متعادل می تواند راهکار مناسبی برای پیشگیری و کاهش مشکل خستگی در طول روز باشد.

پیشگیری از خستگی با تغذیه سالم

چرا بعضی از افراد صبح پس از برخاستن از خواب، با وجود چندین ساعت استراحت و خواب، احساس خستگی، بیحالی و بی حوصلگی می کنند؟ این امر ممکن است به دلایل مختلفی باشد، از جمله عدم تعادل در تغذیه و کمبود مواد مغذی مورد نیاز بدن. تغذیه سالم و متعادل می تواند نقش مهمی در پیشگیری از خستگی و افزایش انرژی داشته باشد. بدن انسان به گونه ای طراحی شده است که برای حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری ها، مواد مختلفی را ترشح می کند. این مواد با مقابله با عوامل بیماری زا و سموم موجود در بدن، آن را در برابر آنها ایمن می سازند. با تغذیه مناسب و تأمین مواد مغذی مورد نیاز، می توان از بروز خستگی و کاهش انرژی پیشگیری کرد و سلامت و نشاط را افزایش داد.

راهی برای جلوگیری از خستگی و بی حوصلگی

از طرف دیگر، سلول ها هر چند یکبار ترمیم می شوند بدین معنا که سلول های کهنه و فرسوده از بین رفته و سلول های جوان و سالم که از قدرت مقاومت بیشتری برخوردارند، جای آنها را می گیرند. همچنین موادی در بدن ترشح می شوند که موجب شادی و نشاط و برقراری آرامش در انسان می گردد. قابل توجه اینکه چنانچه انسان بیش از حد لازم غذا بخورد و برخی مواد مغذی زیادتر از میزان مورد نیاز به بدن برسد، می تواند موجب مسمومیت و عوارض مهم و گاه خطرناک بشود. در چنین مواردی بدن انسان در دو مرحله جلو جذب اضافی مواد غذائی را می گیرد و مقدار بیش از حد نیاز را دفع می کند. در جذب اولیه که در دستگاه گوارش انجام می شود، مخاط روده جلو جذب مواد اضافی را گرفته و مقادیر زیادی را دفع می کند حال چنانچه موادی اضافه بر نیاز از روده جذب خون شود؛ در مرحله ی دوم (یعنی جذب ثانوی) مواد اضافی از طریق ادرار دفع می گردد. به این ترتیب می بینیم تمام سلول ها، ترشحات داخلی و ارگانها در جهت از بین بردن میکروب ها، خنثی کردن سموم و حفظ تعادل در جذب مواد مغذی به داخل خون، فعالیت می کنند تا سلامت انسان را برقرار کنند و در نتیجه موجب افزایش کارآئی، برقراری شادی و نشاط، ایجاد آرامش و حفظ سلامت شخص می شوند. حال این سوال پیش می آید که چرا با وجود تمام این تمهیدات، در بسیاری از موارد و نزد خیلی از افراد، این نتیجه حاصل نمی شود و شخص دچار خستگی، بی حالی، کوفتگی دائم، بی حوصلگی و کاهش کارآئی، احساس کسالت و بی رغبتی و بی میلی به کار می شود و یا گروهی از افراد زیاد بیمار می شوند و بیماریشان دیر بهبود می یابد. به عبارت دیگر این افراد در برابر بیماریها بسیار حساس و آسیب پذیرند و قدرت مقاومت کافی در مقابله با عفونت ها ندارند. به چه علت با وجود تلاش بی وقفه سیستم داخلی بدن و نظم فوق العاده در عملکرد تمام ارگان های داخلی، اما این تلاش ها کارائی کافی در حفظ سلامت، شادی و نشاط و تحرک و شادابی برخی از افراد را ندارند؟ عوامل مختلفی در بروز این اشکال دخالت دارند که با شناخت آنها و برطرف کردن و مقابله صحیح با این عوامل می توان به حفظ سلامت و افزایش کارآیی افراد کمک نمود.

عوامل موثر در بروز خستگی، بیحالی و آسیب پذیری در برابر بیماری ها

عواملی چند در این مورد موثرند از جمله:تغذیه غلط، هوای آلوده، استرس و آشفتگی روحی، زندگی ساکن و بدون تحرک (ورزش نکردن) همه این عوامل موجب ضعف سیستم ایمنی بدن و بروز انواع اختلالات و بیماری ها در شخص می شود.

راهی برای جلوگیری از خستگی و بی حوصلگی

نقش تغذیه در حفظ سلامت

مهمترین عامل در حفظ سلامت، شادابی، افزایش کارائی، پیشگیری از بیماریها، افزایش طول عمر، برخورداری از تغذیه صحیح و مناسب است. تغذیه صحیح یعنی مصرف انواع مواد غذایی مفید و حاوی ارزش تغذیه ای بالا به میزان کافی و لازم (نه کمتر از حد نیاز) متعادل (و نه زیادتر از حد). این فرم تغذیه صحیح را اصطلاحاً تغذیه کافی، متعادل و متنوع می نامند. بدن انسان مانند ماشینی است که جهت انجام هر نوع فعالیتی نیاز به سوخت دارد و این سوخت در واقع غذائی است که شخص در طول شبانه روز به صورت غذا و میان وعده مصرف می کند. تمام بافت ها و سلول های بدن وظائف اختصاصی و ویژه ای به عهده دارند. مثلا دستگاه گوارش وظیفه هضم و جذب مواد غذائی مصرفی را عهده دار است. ریه ها موظف به رساندن اکسیژن، به سلولَ ها می باشند. دستگاه گردش خون علاوه بر انتقال اکسیژن، مواد غذائی لازم برای ادامه حیات سلول ها را به آنها می رساند. سیستم ایمنی بدن، بافت ها و سلول ها را در برابر تهاجم میکروب ها، ویروس ها و سموم حفظ نموده و مانع بروز بیماری در شخص می شود. به این ترتیب تمام دستگاه های بدن وظایف مشخصی دارند که آن را به طور طبیعی و بدون هیچگونه وقفه ای انجام می دهند. مواد مغذی که به طور روزانه توسط غذای مصرفی وارد بدن می شوند هر یک سهمی در انجام این وظائف به عهده دارند، مثلاً برخی از این مواد مغذی موجب رشد استخوانها می شوند. دسته ای دیگر به مصرف خون سازی می رسند. گروهی از این فاکتورهای غذائی وظیفه ایمنی بدن را در برابر عوامل بیماریزا به عهده دارند. دسته ای در سلامت و عملکرد سیستم عصبی نقش دارند و... حال چنانچه در مصرف پاره ای از مواد مغذی کمبودی پیش آید ارگان ها نمی توانند وظائف خود را که نهایتاً تأمین سلامت انسان است به خوبی انجام دهند و یا چنانچه غذای مصرفی حاوی آلودگی یا سموم مختلف باش در سلامت و عملکرد این دستگاه عظیم و بسیار منظم (بعنی بدن انسان) اختلال ایجاد خواهد شد. اگر به تغذیه ناکافی یا نامناسب و غلط، سایر عوامل خطرزا مانند هوای آلوده، استرس و کمبود تحرک جسمی را نیز اضافه کنیم، این اختلال چندین برابر خواهد شد. به خاطر داشته باشیم که چنانچه علل اختلالات خود را به درستی و به طور صحیح شناسایی نمائیم، به راحتی می توانیم آنها را برطرف کنیم. در این راستا لازم است ابتدا نگاهی دقیق و عمیق به برنامه غذائی و رفتارهای تغذیه ای خود نموده و آنها را اصلاح کنیم. آگاهی از آن دسته از مواد مغذی که در سلامت سیستم عصبی و در نتیجه احساس آرامش و شادمانی موثرند. بسیار مفید است.

راهی برای جلوگیری از خستگی و بی حوصلگی

ویتامین های گروه B (عمدتاً ویتامین B1 ویتامین PP یا نیاسین، ویتامینB6، ویتامین اسید فولیک، ویتامین B12) در عملکرد و سلامت سیستم عصبی بسیار موثرند. همچنین ویتامین C، انرژی به میزان لازم و متعادل، پروتئین با کیفیت بالا، املاحی مانند ید و آهن نیز نقش مهم در آرامش اعصاب و سلامت سیستم عصبی به عهده دارند. میزان قندخون (گلوکز موجود در خون) نیز بر سلامت اعصاب بسیار تأثیرگذار است و افت قندخون که بعلت رژیم های لاغری غلط، گرسنگی طولانی و یا فاصله زیاد بین وعده های غذائی (که اکثراً به علت حذف یک وعده اصلی غذائی بروز می نماید) از عوامل بسیار مهم در بروز استرس، خستگی، بی حوصلگی، افسردگی و سایر عوارض عصبی می باشد.