دوست تو

عملکرد مغز تحت تأثیر محیط اطراف قرار دارد و دستخوش تغییرات مختلفی می‌شود. یکی از این تغییرات جالب و تأثیرگذار، تغییرات فصلی است. فصل‌های مختلف سال با تفاوت‌های آب و هوایی و محیطی خود، موجب بروز دگرگونی‌هایی در عملکرد و فعالیت‌های مغز می‌گردند. این تغییرات فصلی بر ساختار و عملکرد سیستم عصبی مرکزی تأثیری چشمگیر داشته و می‌توانند بر حالات روحی و شناختی افراد نیز اثرگذار باشند. بنابراین، مغز به عنوان یک ارگان پویا و انعطاف‌پذیر، قابلیت سازگاری با تحولات محیطی، از جمله تغییرات فصلی را دارا می‌باشد.

تأثیر فصول مختلف و تغییر فصول بر مغز

بدن ما انسان ها تحت تأثیر عوامل متنوع، دستخوش تغییرات و تحولاتی می شود. اگرچه برای برخی از این تغییرات هنوز مستندات علمی ارائه نشده است. جالب است بدانید که حتی فصول مختلف نیز بر بدن ما تأثیرگذار هستند. تغییرات فصلی می تواند بر حوصله و روحیه ما اثر بگذارد و حتی ذهن ما را دگرگون سازد. اختلال عاطفی فصلی مهم ترین و شایع ترین موضوع شناخته شده در خصوص تأثیر فصول بر مغز انسان است که گاهی با افسردگی همراه می شود و معمولاً زمانی رخ می دهد که در فصل زمستان روزها کوتاه می شوند و نور خورشید کمتر به افراد می رسد.

بعضی از افراد به طور شدیدی با این اختلال دست و پنجه نرم می کنند. بسیاری از آن ها تحت درمان و تراپی قرار می گیرند؛ حتی تا جایی که بعضی ها نورهای مصنوعی نصب می کنند تا شبیه سازی خورشید را انجام دهند. آن ها این کار را دقیقا در وسط زمستان انجام می دهند که اثر زیادی از نور خورشید دیده نمی شود. همچنین ارتباط زیادی بین افسردگی و ناتعادلی ذهنی وجود دارد.

توجه، حافظه و فرآیند اطلاعات، همگی به شکل منفی از طریق افسردگی تحت تاثیر قرار می گیرند. اثرات آن هم با قرص های ضد افسردگی برطرف نمی شود بنابراین افراد باید تحت درمان های طولانی قرار بگیرند تا بتوانند در بلند مدت آن را بهبود ببخشند.

فصلی که مغز در آن باهوش تر عمل می کند

قدرت ادراک در فصل زمستان فقط به روحیه افراد بستگی ندارد به طور عمومی معمولاً در فصل تابستان و پاییز نسبت به بهار و زمستان باهوش تر عمل می کنند یعنی مغز در فصل پاییز و تابستان قدرت بالاتری از خود نشان می دهد. این قضیه توسط آزمایش های نورولوژیستی و روانی در طول ماه های گرم تر به اثبات رسیده است و این تفاوت هنگام عملکرد حافظه و سرعت ادراک افراد کاملا به چشم می خورد.

البته که شاید این تفاوت فصلی و تاثیر آن روی انسان و ذهن ، خیلی مشکل بزرگی به نظر نرسد اما به طور کلی 24 درصد افراد در معرض این تغییرات قرار می گیرند و احتمال ابتلا به مشکلاتی مثل آلزایمر افزایش پیدا می کند؛ مخصوصاً زمانی که آزمایشات مربوط به آلزایمر در فصل بهار و زمستان باشد. تغییرات فصلی در طولانی مدت ممکن است اثرات خودش را نشان دهد.

البته دانشمندان هنوز در حال مطالعه بر روی تغییرات فصلی و عملکرد مغز هستند. سطوح سروتونین به روحیه افراد مرتبط است و در طول فصل ها نوسان پیدا می کند. همچنین ممکن است مشکلاتی در ژن و حتی ترکیب سلول خونی افراد دیده شود.

مثلاً 5 هزار ژن هستند که در فصل های مختلف قدرت متفاوتی دارند. همین تغییرات قدرت در ژن ها نه تنها روی عملکرد ذهن و درک تاثیر می گذارد ، بلکه سیستم ایمنی و توانایی آن را دچار تغییراتی می کند. در نتیجه ممکن است که سیستم ایمنی افراد در فصل زمستان بیشتر از قبل مستعد التهاب باشد و خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی ، روانی و بیماری های خود ایمنی افزایش پیدا خواهد کرد.

دانشمندان این تغییرات را می شناسند و می دانند که حاصل از تغییر فصل است یا خیر . حتی می دانند که چه تغییراتی در افراد نشان دهنده تفاوت دما می باشد. این تغییرات فقط هنگام صبح یا شب رخ نمی دهند و معمولا چند روز پشت سرهم اتفاق می افتند. همین مورد نشان می دهد که عوض شدن ویژگی های شخصیتی ، حاصل تغییرات دما هستند که در طی فصل های مختلف بیشتر دیده می شود.